ආගම සහ ශිෂ්ඨාචාරය

 

මුලින්ම අපි මේ වදන් දෙක අර්ථදක්වා ගත යුතුය. ඔබට මේ සඳහා නොයෙකුත් අර්ථදැක්වීම් අන්තර්ජාලයෙන් ලබා ගත හැක. එහෙත් මේ ලිපියට පදනම් වන්නේ පහත දැක්වෙන අර්ථදැක්වීම්ය. 

ශිෂ්ඨාචාරය යනු තිරසාර ලෙස සමුහ ගතව පවතින්නා වූ මානව කුලකයක හැඩතලයයි. තවත් එක් සත්ව කොට්ඨාශයක් ලෙස මානවයාද මුලින් තනි තනිව හෝ පවුල් ඒකකයක් ලෙස ජීවත්වන්නට ඇත. නමුත් රාශිගතව ජීවත්වීමේ වාසි අවබෝධ වන විට ඔවුන් ක්‍රමයෙන් තම සමුහය වැඩිකරගන්නට ඇත. සත්ව ලෝකයේද තනිව ජිවත්වන දිවියන් වැනි සතුන්ද, පවුල් ඒකකයක් ලෙස ජිවත්වන සිංහයන් වැනි සතුන්ද, රැලක් ලෙස ජිවත්වන මුවන් වැනි සතුන්ද දැකිය හැක. සාමාන්‍යයෙන් තිරසාර පැවැත්මකට සත්ව රැලක සිටින සාමාජිකයන් ගණන 150 ට පමණ සිමා විය යුතු බව විද්‍යාත්මකව තහවුරු කරගෙන ඇත (මෙය Dunbar’s Number නම් වේ). මෙය ආරම්බයේදී මානවයාටද අදාළ වන්නට ඇත.

සමුහයක ප්‍රමාණය වැඩි වන විට නොයෙකුත් ගැටළු මතුවේ. ආහාර සහ භූමිය සඳහා තරඟය; තමාට වැඩි වාසි අත්පත් කරගැනීමට ස්වභාවයෙන්ම මානවයා තුල ඇතිවන ලෝභය; කෝපය, වෛරය, ආත්ම අභිමානය වැනි මානව හැඟීම් සමග ඇතිවන අන්තර් පුද්ගල සහ අන්තර් උපකුලක ඝට්ටන මෙම ගැටළු වෙයි. මේ නිසා මානව සමුහයක තිරසාර පැවැත්මට විශාල අමතර ශක්තියක් වැය කිරීමට සිදුවෙයි. නායකත්වයක අවශ්‍යතාවය ඇතිවන්නේ මේ විසිරෙන සමූහය ඒක තැන් කොට තබා ගැනීමටයි. 

සමූහ පැවැත්මක් තිරසාරව පවත්වා ගැනීමට දැඩි අණ කිරීම්, අවවාද කිරීම්, බිය ගැන්වීම්, දඩුවම් පැමිණවීම් ආදී කර්කශ ක්‍රියාවන් උපයෝගී කරගැනීමට නායකත්වයට සිදුවෙයි. මානවයා තුල සහජයෙන්ම තවත් මානවයකුගේ බලපෑමට යටත් වීමේ අකමැත්තක් ඇත. එය මොළයේ ක්‍රියාකාරිත්වය මත ඇතිවන තත්වයකි. මේ නිසා මානව පාලනය සඳහා මිනිස් බලය ඉක්මවා ගිය සුපිරි බලයක අවශ්‍යතාවය පැන නගී. මිනිසාට නොතේරෙන, නොහැඟෙන බලවේගයක ආධාර උපකාර නායකත්වයට ලබා ගැනීමට සිදුවන්නේ මේ පසුතලය තුලයි. 

කඳු, පර්වත, ගංගා, දියඇලි, විශාල වෘක්‍ෂ, ඉර හඳ ආදී තමාට වඩා බෙහෙවින් ප්‍රමාණාත්මකව විශාල හෝ ආලෝකය ගෙන එන වස්තූන් කෙරේ බිය මුසු ගෞරවයක් ඇතිවීම මානවයා තුල 21 වෙනි ශතවර්ෂයේදී පවා දැකිය හැක. ඔවුන් එම වස්තුන්ගෙන් ආරක්ෂාව යැදීම සහ යස ඉසුරු පැතීම අදත් සිදුවේ. එසේ නම් මීට වසර 80,000 කට පෙරද තත්වය එසේම පවතින්නට ඇත. මෙම මානව විශ්වාසයන් ආගම් ලෙස හැඳින්විය නොහැක.  

අදින් වසර 20,000ට පමණ පෙර ශිෂ්ඨාචාරයන් ස්ථාපිත වීමත් සමගම නායකත්වයට සමූහ පරිපාලනය සඳහා ඉහත මානව විශ්වාසයන් ඉතා ප්‍රයෝජනවත් වන්නට ඇත. මේ අනුව සමූහයේ ඇදහීම්වල නාමයෙන් නායකත්වය ඔවුන්ට අණ දෙන්නට ඇත. උදාහරණයක් ලෙස "හපී" නමින් හැඳින්වුන නයිල් නදී දෙවියාගේ නාමයෙන් පාරාවෝ මිසර වැසියන් වගා කල යුතු ආකාරය පිළිබඳව අණ පණත් ඉදිරිපත් කලෝය.  

මෙලෙස ගාම්භීරත්වයට ඔසවන ලද යම් වස්තුවක් හෝ නොපෙනෙන, නොහැඟෙන බලවේගයක් කරන කොටගෙන ශිෂ්ඨාචාරය ස්ථායිකරණය කරගැනීමට ඉවහල්වන සේ ගොඩනගා ගන්නා සංකල්පය අපට ආගමක් ලෙස අර්ථ දැක්විය හැක.  

ඉර හඳ හැරෙන්නට අනෙක් සියළුම භෞතික වස්තූන් කාලයත් සමග හෝ මානවයාගේ ක්‍රියාකාරිත්වය මත වෙනස් වීමට හැකියාව ඇත. මෙය එම වස්තූන්ගේ ගාම්භීරත්වයට අභියෝගයක් විය. මේ නිසා බොහෝ බලවත් ශිෂ්ඨාචාර බිහිවීමත් සමගම ආගමික සංකල්පයේ කේන්ද්‍රය නොපෙනෙන බලවේගයක් බවට පත්වන්නට ඇත. මේ අනුව මැදපෙරදිගින් සොරෝස්ට්‍රියම් (සරතෘශ්‍ය වාදය), දකුණු-මධ්‍යම ආසියාවෙන් හින්දු සහ ඈත පෙරදිගින් ශාමනිස්සම් (shamanism) ආදී ආගම් බිහිවන්නට විය. මේ සියල්ලේම කේන්ද්‍රගත සංකල්පය නොපෙනෙනා බලවේගයකින් (දෙවියෙක් හෝ දෙවිවරු, භූතාත්ම ආදිය) පිහිට පැතීමයි. මුලින්ම පාලකයා නොපෙනෙන බලවේගය සහ පාලිත සමුහය අතර සම්බන්ධිකාරක විය. එනම් රජවරු දේව අණ ලබාගෙන සමුහය මත අණ පනත් පනවන්න විය. පසු කාලයක පාලකයාගේ පහසුව සඳහා මේ සම්බන්ධීකරණය තවත් ස්ථරයකට මාරුවිය. එනම් පුජක පක්ෂයයි. දෙවියන් පුජකයන් සමග ගනුදෙනු කල අතර පුජකයා පාලකයා සමග ගනුදෙනු කළේය. මේ ආකාරයෙන් පාලකයාට මානව සීමා ඉක්මවා ගිය සුපිරි බලයකින් තම යටත් වැසි සමුහය පාලනය කරගත හැකි විය. බොහෝ විට දෙවියන්ගේ අණ වන්නට ඇත්තේ පාලකයාගේ සහ පුජකයාගේ අවශ්‍යතාවයයි. පසු කලෙක ආගම් බවට පත් වූ, ස්වභාව ධර්මයේ ස්වභාවය සොයා ගිය ශාස්තෘවරුන්ගේ දහම් ඉදිරියට ගෙනයාමට පිහිටවා ගත් "පුජ්‍ය" පක්ෂයද මේ පූජකයාගේ කර්තව්‍යයම වෙනත් විවිධ ආකාරයෙන් සිදුකරමින් පවතී. 

මේ නොපෙනෙන සුපිරි බලවේගය - පුජකයා - පාලකයා - පාලිතයා දාමය අද දක්වාම ලෝකයේ 95% රාජ්‍යයන්හි බලපැවැත්වෙයි. වෙනත් විදියකින් පැවසුවහොත් අද දක්වාම ශිෂ්ඨාචාරයේ මූලික මෙහෙයුම් කේන්ද්‍රය ආගමයි. ආගමෙන් ස්වායත්තව, තාර්කිකව සිතමින් ශිෂ්ඨාචාරය පවත්වා ගැනීමට හැකි මට්ටමට මානව බුද්ධිය වර්ධනය වීමට තව වසර 2000ක් වත් යා යුතු බව මගේ පෞද්ගලික හැඟීමයි. 

පසුගිය වසර 200 ක පමණ කාලයක සිට ආගමින් යම් තරමකට ස්වායත්ත වූ බල කේන්ද්‍රයක් බිහිවිය. එය "නීතිය" නම් වෙයි. නමුත් මේ නීතියේ පවා අද දක්වාම ආගමික නෂ්ඨාවශේෂ දක්නට ලැබේ.