ඒ මීට වසර 25ට පමණ පෙරයි. අපි ස්වීඩනයේ ගත කල කාලය තුල කිහිප වරක්ම ලංකාවට පැමිණියෙමු. ඒ හැම විටකම ලාංකිකයන්ට සුපුරුදු පරිදි ටින් හෝ බෝතල් කල දේශීය ආහාර රාශියක් රැගෙන යාම අපේ පුරුද්ද විය. එකල කටුබැද්දේ කඩයක කිසිඳු වෙළඳ නාමයක් නොමැති, ආහාර වර්ගයේ නම පමණක් සඳහන් කල, බෝතල් කල ආහාර වර්ග රාශියක් විය. කඩේ මුදලාලි සඳහන් කලේ ඒවා කුඩා ව්යාපාරයක් පවත්වාගෙන යන තරුණයෙකු විසින් සපයන බවයි. අප එක් වරක් මෙම බෝතල් කිහිපයක් මිළදී ගත් අතර ඒවා ඉතා හොඳ රසයකින් යුතු වූ බැවින් ඉන් පසු පැමිණෙන සැමවිට බෝතල් 10-15 ක් රැගෙන යාමට අමතක නොකළෙමු.
අපගේ ගුවන් ගමන පසුදා හිමිදිරි උදෑසනට යෙදී තිබුණි. රෑ හතට පමණ අප කඩිමුඩියේ මෙම වෙළඳ සලට ගියේ පසුදා ගමනට ආහාර බෝතල් එකතු කරගැනීමටයි. වාහනයෙන් බසින විට අපට හමුවුයේ අපගේ ඉතා කිට්ටුවන්තව සිටි මිතුරෙකි. ඔහුව ඒ හමුවුනේ වසර ගණනාවකට පසුවය. සාමාන්ය කතා බහෙන් අනතුරුව ඔහුගේ රැකියාව පිළිබඳව විමසූ විට ඔහු කියා සිටියේ ප්රසිද්ධ සුපිරි වෙළඳ සැල් ජාලයක (එය ඊට අමතරව භාණ්ඩ රාශියක් නිෂ්පාදනය කරන වෙළඳ නාමයකි) ඔහු කළමණාකරුවෙක් ලෙස සේවය කරන බවයි.
ඉන් පසු ඔහු තොරතෝංචියක් නොමැතිව එම වෙළඳ නාමයෙන් යුත් භාණ්ඩවල ගුණ වර්ණාව කරන්න විය. එම වෙළඳ නාමයේ තිබෙන විශිෂ්ඨ භාවය ඔහු අනෙකුත් ප්රසිද්ධ වෙළඳ නාම සමග සසඳන්න විය.
"අපේ එකත් එක්ක ගත්තම අරවාට කිට්ටු කරන්නවත් බැහැ". ඔහුගේ සෑම ප්රකශයකම කියවුණේ මෙයයි.
කාලෙකින් හමුවූ හොඳ යාලුවෙකුගේ මේ හැසිරීම තරමක විමතියට තුඩු දෙන්නක් වූ අතර අප පැමිණි කාර්ය කරගැනීමට නොහැකිවේ යයි සිතුනු බැවින් (එකල රෑ 7, 8 වන විට කඩ වසා දමයි) ඔහුත් සමගම අපි බඩු ගන්නා වෙළඳ සැල වෙත ගියෙමු.
අපව හඳුනා ගත් කඩයේ මුදලාලි අපි වෙනදාත් ගන්න සියලුම ආහාර වර්ග තිබෙන බව පැවසීය. බඩු ලැයිස්තුව ලබා ගත් හෙතෙම තම ගෝලයා ලවා කවුන්ටරය මතට ආහාර බෝතල් ගෙන්වා ගන්න විය. අපගේ මිතුරාගේ කරදරය පටන් ගත්තේ මේ අවස්ථාවේදීය.
"අපෝ මේ මොන ජරාවක්ද, බ්රෑන්ඩ් නේම් එකක්වත් නැහැ. අපෝ මේවා ගන්න එපා. ෂුවර් එකටම මේ අහවල් බ්රෑන්ඩ් එකේ බඩු, අපේ ඒවත් එක්ක compete කරන්න බැරි නිසා නමක් නැතිව එවනවා" ඔහු මහා හඬින් කීය. දැන් කඩේ මුදලාලි මෙන්ම ගෝලයාද මේ ගෝරනාඩුවට අවධානය යොමු කරන බව අපට පෙනෙයි.
"මේ නිෂ්පාදන අපි හැමදාම ලංකාවට ආවම ගෙනියනවා. මේක කරන්නේ සුළු ව්යාපාරිකයෙක්. එකයි බ්රෑන්ඩ් නේම් එකක් නැත්තේ" මම ඔහුට විස්තර කලෙමි. නමුත් ඔහු පසු බසින්නේ නැත. ඔහු කියන්නෙම මෙය අසවල් වෙළඳ නාමයට අයිති නිෂ්පාදන බවයි. ඉන් පසු ඔහු තමන් සේවය කරන ආයතනයේ නිෂ්පාදන එම අසවල් වෙළඳ නාමයෙන් යුතු නිෂ්පාදන වල ප්රමිතියත් සමග සසඳයි. එම අසවල් වෙළඳ නාමය ඔහු ඉතා පහත් කර කතා කරයි.
"අනේ නැහැ මහත්තයා. මේවා හදන්නේ පිළියන්දල අසවල් තැන ඉන්න අපි හොඳට අඳුනන කෙනෙක්. දැනට පොඩියට තමයි කරන්නේ" මේ කන්දොස්කිරියාව නොනවතින තැන මුදලාලිත් කතාවට හවුල් විය.
කෙසේ හෝ එදින මිතුරාගේ බලවත් විරෝධය මධ්යයේ අප ගන්නට ගිය සියලුම නිෂ්පාදන රැගෙන ආවෙමු. වාහනයට පැමිණෙන තෙක්ම ඔහු අපේ අනුවණකම ගැන දොඩවන්න විය.
-----------------------------------------------
වසර 25ට පසුත් මට මේ මිතුරා ගැන සිහිවෙන වාර අනන්තය. අපේ සමාජයේ වැඩිපුර සිටින්නේ මේ ලේබල් අලවන්නෝය. නමුත් ඔවුන් බොහෝ දෙනෙකුගේ ජීවිතය මගේ මිතුරාට වඩා සංකීර්ණය.
අද සමාජයේ බොහෝ දෙනෙකු මානසිකව බහලුම්ගතවී තමන්ටම ලේබල් අලවාගෙන ඇත. මෙහිදී අප දකින ඉතා සුලබ ලේබලය නම් දේශපාලන පක්ෂයයි. මීට අමතරව ආගම, ජාතිය, පාසල, රැකියාව ආදී ලේබල ගණනාවක් ඔවුන් තමන්ටම අලවා ගනී.
මේ ලේබල් අලවා ගැනීම සමාජ ගැටළුවක් වන්නේ ලේබල් ගතවූ පුද්ගලයා තම වෙළඳ නාමය රැකගැනීම තමන්ගේ ඒකායන අරමුණ බවට පත්කරගැනිමත් සමගයි. මගේ මිත්රයාට ඔහුගේ වෙළඳ නාමය වෙනුවෙන් සටන් කිරීමට යම් හේතුවක් තිබුණි. ඒ ඔහු සේවය කරන ආයතනයට එම වෙළඳ නාමය අයත්වීමයි (කෙසේ වෙතත් තමන්ගේ දීර්ඝ කාලින මිතුරෙකුගේ හමුවීම හා සබැඳිව එය ඉතා දුර්වල සහ විකට ස්වරූපී හේතුවකි). එහෙත් අප සමාජයේ බොහෝ දෙනෙකු තමන් විසින්ම අලවා ගත් ලේබලය වෙනුවෙන් සටන් කරන්නේ කිසිඳු සහේතුක සම්බන්ධයක් නොමැතිවය.බොහෝ දෙනෙකු මෙහිදී කටයුතු කරන්නේ මනෝමය කඹයෙන් බැඳි බූරුවා මෙනි.
මේ ලේබල් ගත වූ සැමදෙනාට ඇති විශාලම ගැටළුව සමාජයේ ලේබල් ගත නොවූ පුද්ගලයන් ජීවත්වීමයි. මගේ මිතුරා මුහුණ පෑවේද මේ අභියෝගයටයි. මේ ලේබල් ගතවුවන්ට තම වෙළඳ නාමය රැක ගත හැක්කේ තවත් වෙළඳ නාමයක් හා සංසන්දනය කිරීමෙන් පමණි. බොහෝ දෙනා ලේබල් ගතවන්නේ ජරාජීර්ණ වූ බහලුම් තුලයි. මේ නිසා තම බ්රෑන්ඩ් එකේ නිරපේක්ෂ ගුණ කථනය කිරීමට ඔවුන් බොහෝ දෙනෙකුට හැකියාවක් නැත. එබැවින් ඔවුන්ට කල හැක්කේ තවත් ජරපත් වූ ලේබලයක් හා තම බ්රෑන්ඩ් එක සංසන්දනය කිරීම පමණකි. මේ සඳහා අනෙකාට කෙසේ හෝ ලේබලයක් ගැසීම ඔවුන්ගේ ජිවිතයේ අත්යවශ්ය කර්තව්යයක් වී ඇත.
තමා විසින්ම බහලුම්ගතවී අලවා ගත් ලේබලයෙන් මිදීම බොහෝ දෙනෙකුට අති දුෂ්කර කාර්යකි. මේ නිසා අඩුම ගණනේ තමන්ගේ ලේබලය වෙනුවෙන් මාරාන්තික සටන් වලට නොපිවිසිමට උත්සහ ගන්න. එවිට ඔබට අන් අයට ලේබල් ඇලවීමේ අවශ්යතාවයක් පැන නොනගිනු ඇත.