Landslides at Doorstep

In Sri Lanka, landslides are at our doorstep

Act fast!!


Chandima Gomes

News reports on mild earth tremors recorded in several parts of the country during the last few days joggled some chilling memories in my mind.

In January 2008, I went right up to the Indian boarder from Pakistan side. I was on a research mission to Azad Jammu Kashmr to investigate landslide effects due to 2005 earthquake. A rare chance that a non-Pakistani would ever get.

Encircled by Jhelum  and Neelum rivers, Muzaffarabad, the scenic capital city of AJK was still weeping, three years after the disaster. The above picture shows the Valley of Death where over 12,000 people are still buried at few meter depth. It is a feeling that I can never put into words..thinking of the 3 busy villages with ever smiling Pakistan villagers, which now have turned into a ghostly layer of rubble and rock. 

The small townships have more cemeteries than post offices, schools or hospitals. Many surviving built up areas were on loosely bound sedimentary soil layers that may give up at any time. Several fault-lines were running right across the city centers. It was like living with a death warrant in one hand.

Back in Sri Lanka, for the following two years where ever I visit, for whatever purpose, I kept my eyes opened for the following signs that are forerunners for an inevitable landslide, sooner or latter. 

• Springs, seeps or highly moist soil in areas that have not typically been wet before
• New cracks or unusual bulges in the ground, street pavements or sidewalks.
• Soil moving away from foundations.
• Ancillary structures such as decks and patios tilting and/or moving relative to the main house.
• Tilting or cracking of concrete floors and foundations.
• Broken water lines and other underground utilities.
• Leaning telephone poles, trees, retaining walls or fences.
•  Offset fence lines.
• Sunken or down-dropped road beds.
• Rapid increase in creek water levels, possibly accompanied by increased turbidity (soil content).
• Sudden decrease in creek water levels though rain is still falling or just recently stopped.
• Sticking doors and windows, and visible open spaces indicating jambs and frames out of plumb.
• A faint rumbling sound that increases in volume is noticeable as the landslide nears.
• Unusual sounds, such as trees cracking or boulders knocking together, might indicate moving debris.

While making eye observations and other visual inspections, I also talked to people in the localities and checked whether they have noticed above symptoms elsewhere in the area.

Shockingly, I have found that there are number of areas in Sri Lanka which have severe threats of encountering mass scale landslides in the near future. District-wise Ratnapura, Kegalle, Kandy, Nuwaraeliya, Badulla, Matale and some parts of Matara, Galle, Monaragala and at a lesser extent Colombo and Gampaha districts are facing landslide threats.

There are several locations of the upcountry railway line where the chance of sudden earth slip/sink is highly probable. Such event in the presence of a train may be a major disaster. Similarly there are various, parts of several main highways and byroads which may encounter debris fall at any time.  

  

Many of my interviewees mentioned that they observe increasingly worsening landslide symptoms since year 2005, which is coinciding with 2004 December tsunami. 

Those who have basic knowledge on concepts of geology may understand that even mild earth tremors may rapidly accelerate the triggering of landmasses which are loosely hanging over the slopes. Thus, with torrential rains predicted for the next few weeks, chances of having mass scale landslides are very high. 

For the benefit of the public, places vulnerable to undergo landsliding are listed below

• On existing old landslides
• On or at the base of slopes
• In or at the base of minor drainage hollows.
• At the base or top of an old fill slope.
• At the base or top of a steep cut slope.
• Developed hillsides where leach field septic systems are used

In Malaysia, for an example, a large number of research projects are carried out to stabilize land masses which are prone to slide. Most of these research started as calamities at catastrophic level took place in 90s. Following the outcomes of these projects legislations are formulated on regular basis for proper land usage and building construction.  

In Sri Lanka, the studies of landslides are mandated to National Building Research Organization (NBRO). I think it is the high time for them to go beyond zonal-mapping (landslide site identification) and issuing warning to the public for evacuation. 


Let the university academics be motivated to start research on landslides which is a dire need of the hour in the country

Be separated

බෙදී වැනසේම්ද..

එක්ව සැනසේම්ද...?????

India has shown that it works 

Be together, they win....and win at all corners

Sri Lanka also can show that it works

Be separated, and lose... and lose at all corners

The Trophy of War

(This is not a poem)

The End of War is a Victory

'cause it is the end of the process
which created fears and tears 

 widows and orphans

day and night 
on both sides

Those who survived know

that death is a blessing in a war

for those who lived every second

with the "fear of death", so cold

The End of War
 is the Trophy of War

........

War leaves behind its marks

hatred, wounds and scars 

all over the heart

as an engraved art 

Wounded hearts are slow in healing

They may never heal again

Please don't stab those healing hearts 

They are on both sides

A plea for those who celebrate the victory of the war 
with guns, tanks and grenade-smiles

යුද්ධයක ජයග්‍රහණය සැමරීම

යුද්ධයක ජයග්‍රහණය සැමරීම 

යුද්ධයක ජයග්‍රහණය කුමක්ද?

මා දකින එකම ජයග්‍රහණය නම් යුද්ධය නමැති කරුමය නිමවීමයි

යුද්ධයක ජයග්‍රාහකයෝ කව්ද? 

එහෙම කෙනෙක් අර්ථ දැක්විය නොහැක..

මිතුරෝ, සතුරෝ මෙන්ම දෙකටම නැති අහිංසකයෝද 

දහස් ගණනින් මියගිය, සදා අබ්බගාතයන් වූ, අතුරුදන් වූ   

වැන්දඹුවන්, අනාථ දරුවන්  මවන මැෂිමක් වූ 

කරුමක්කාර යුද්ධය .................

තුවක්කු ඔසවා, බර අවි විදහා, සිනා දසන් පෙන්වා 

සැමරීමට තරම්, අපි මානසිකව වැටි සිටිමුද?

බිඳුණු හදවත් සුවපත් කිරීම අසීරුය..

අඩු ගන්නේ අපි ඒ හදවත් තව තවත් නොපාරවා ඉමු !!! 

මිනිසුන් ලෙස සිතමු

මිනිසත් බව අනාගතයට උරුම කර මිය යමු 

Climate Change: Tragedy beyond political borders

Climate Change

Tragedy beyond political borders

Chandima Gomes

For the pocket-sized island Sri Lanka, the 94 km stretch of 2-lane highway was a big achievement, thus a battalion of workers; from executives to labourers; were busy in appeasing HE the president on the grand opening ceremony to be held on the 27th November 2011.

Two days before the event a severe gale accompanied with torrential rain swept through the Southern Province killing over 20 people and wrecking the vessels of over 30 fishermen; few of them are still missing. The sudden change in weather caught not only HE but even the Director General of the Meteorology Department by surprise. The celebrations went ahead while many people could not join the activities whole heartedly due to those tragic losses that they have encountered. It proved that climate change knows no politics.

At international level, the leaders of state and political top notches have been wandering from Copenhagen in 2009 to Durban in 2011 via Cancun in 2010, uttering a lot about climate change. Apart from gala receptions, image building of individuals and slinging mud on one another, there were not much left behind these events. For people it was only disappointments and loss of hope. 


We, at scientific level, were doing no difference; attending conferences, one after the other, from Beijing to Buenos Aires, talking a lot about what to be happened; mostly speculations; but without proposing any viable steps for prevention of human mishaps. 

Again the public ends up with disappointment. 

Human activities promote global warming. This is a fact beyond doubt, so we need not attempt making any justifications in this regard repeatedly. How does that occur? Another proven fact. Many human-involved activities, from cooking the dinner to burning of coal in a thermal power plant, emit carbon and so called “Greenhouse gases” that trap sunlight excessively. Trapping of sunlight in the atmosphere plays a major role in sustaining the life on earth. However, accumulation of too much solar energy causes too many problems that threaten the very existence of life.

When I was schooling, our science teachers taught us that falling of trees causes lack of rain. Articles in newspapers by many learned people at that time used to write in bold letters that shading trees will prevent raining. 


However it rained; and rained like the heaven has thousand holes. Timber racketeers took the science book into task. Making a mockery out of what we were taught, a timber merchant in Moratuwa, one day, told me that they (the tree cutters) do a huge social service as if they do not cut trees the whole country would have been in year-long floods. 

Wrong activity, wrong explanation and wrong message: public in confusion.

Shading of forests has many bad outcomes, among which non-reduction of atmospheric carbon is a major concern. Trees remove carbon, thus less trees leads to more carbon in the atmosphere that contributes to global warming. 

Several years ago at a school program that I have organized through NASTEC, a resource person from Sri Lanka Cleaner Production Centre, gave an impulsive presentation with the title “Weight of your wedding ring”. 

The real weight of the 12 gram wedding ring that you wear is over one tonne as far as the burden that it adds on mother earth is concerned. From the time that  gold ore is dug out, until your spouse insert it in your finger, hundreds of kilograms of carbon is added into the atmosphere and huge amount of energy is spent in converting the raw gold ore into an apparently beautiful jewelry. 


Isn’t it ugly?


Every time you start the car, watch TV or have your AC on, you contribute to carbon budget. It may be at the place that you act, such as at the car that you drive or at a distant place such as a thermal power plant that provides electricity for you to watch TV, the green house gases are added into the atmosphere; to make you live in luxury. 

The global warming changes the climate. In what ways? We scientists try our heart out to figure out. What we know for sure is that during the last few years there were many unforeseen events taking place all over the world. The rise in temperature melts glaciers, mountain snow-caps and icebergs in Arctic/Antarctic circles changing the sea surface temperature especially towards poles. Meanwhile, the sea surface temperature elsewhere increases significantly creating unbalanced sea surface thermal gradient. 

These changes are not meaningful or sensible to the common masses. However, what everyone can “feel” is the now-so-common news items on cyclones, tornadoes, flash floods, lightning and thunderstorms, heat waves, extreme-cold days, extreme-hot days, prolonged droughts etc. etc. 


Statistics show that extreme events are in an alarmingly increasing trend, everywhere. Now, we frequently hear incidents that we have not heard before. The extreme weather that took couple of dozen lives in down south is one such. And we wait until “heard at a distance” becomes “heard at door step”, to do something; as usual, we Sri Lankans.

Is there anything that we tiny islanders could do?

If we are to prevent global warming, we have to cut down carbon emission and then take necessary steps to reduce the already increased percentage of such in the atmosphere. As per 2008 data, the world’s biggest carbon emitters are China and USA. Together, they contribute to almost 42% of the carbon emission. Then comes the European Union with 14% emission. 

We Sri Lankans are much better sinners placed at the 94th position (out of 140 countries) contributing only 0.04%. 

In 1997/98 with the intervention of UNO, an environmental treaty named Kyoto Protocol came into action, which has the goals of "stabilization of greenhouse gas concentrations in the atmosphere at a level that would prevent dangerous anthropogenic interference with the climate system". 

Following the fate of many such agreements signed with the intervention of UNO, Kyoto Protocol also became a somewhat ridiculous piece of paper, at the first place, as one of the biggest environmental polluters, USA declined to enter into the treaty. And as per the latest news, Canada, which is at number seven in the pollution list, is planning to pull out so that they can save $ 6.7 billion; at the expense of adding thousands of tonnes of carbon to the atmosphere. Thus, Kyoto Protocol is simply a house with a leaky roof; barely suitable for residence. 

It is fair and understandable that developed countries should have a bigger carbon cut than the developing countries. China is still classed as a developing country and United States argues that China should oblige to same cuts as that are proposed to developed world. In response, China feels that United States and other developed countries are the main culprits of global warming, thus, they must oblige to larger cuts in emissions.

After moving with arguments, counter-arguments, allegations, counter-allegations, threats, probing commissions etc. etc., today we are back to square one. Everybody thought that others do and finally nobody does. The climate has changed; changed in the wrong direction. Climate knows no political boarders. It hurts USA; the havoc in New Orleans in 2005; it hurts China; floods in 2011. 

However, it doesn’t stop there. Among thousands of recent flood victims in Pakistan, you may not find a single person that is responsible to one tenth of atmospheric carbon for which an American citizen is guilty of. The brown clouds that develop over South Asia from January to March every year are not solely due to the particles emitted by people in South Asia. And the poor Maldivians will lose their country in a decade due to none of their misdeed. And similarly, the loss of 20 plus valuable lives in the down south is a cruel punishment for someone’s sins. 

What I have understood during the last few years as a scientist is that nothing much meaningful is happening at either political or scientific levels at international scale to prevent global warning. Thus our only hope is to take steps in preparing ourselves for natural disasters. 

Disaster preparedness is not merely the distribution of dry rations after the nature wrecks the public life. The basic theme of disaster preparedness is to avoid human debacle despite the nature’s fury blowing in people's way. 

No one expected the posh and beautiful Bangkok residences getting into 3 feet of dirty water, for nearly two weeks. While my prayers are for not happening such ever, as per the present trends of climate change, it is not that surprising if we hear in the near future that 1000s of cars in Colombo have been washed into the sea due to flash floods; a real human catastrophe. A solid national plan is needed to counter such tragedies; definitely beyond the distribution of dhal and rice for the survivors. 

Let me give you one example that may open your eyes. Kuala Lumpur, the heart of Malaysia is not spared by flash floods that cause immense hardships for the 1.5 million population and nearly the same number that visits the city every day. The downtown KL is one of the most congested city areas in the world. Malaysian government decided to give a solution, at least partially, to this problem at the advent of the 21st century. A 9.7 km tunnel was constructed and opened in 2007, which is meant for dual purpose applications. As a motorway tunnel, stretches over a heavily congested area, it has significantly reduced the city traffic jam. 

On the other hand the tunnel is also used as a storm water by-pass drainage system into which water is diverted during flash floods; a solution to a problem bigger than the traffic congestion. Two birds in one stone.

I do not suggest the Malaysian model to be planted in Sri Lanka as it is. We need our own solutions that suit Sri Lankan scenario. My suggestion for the government is to anticipate the possible effects of climate change and then incorporate feasible solutions into government projects in cost effective ways.

Housing schemes and other buildings planned in areas of high thunderstorm activities may be designed with in-built lightning protection systems

The lowest-level basement car park of large building complexes may be constructed in such a way that they can be used as storm water diversion reservoirs in need. 

Cities developed in floodplains (by tradition, mistake or ignorance) can have special arrangements in the buildings and highways for the anticipated flash floods. 

The above proposals will be successful only if the Meteorology Department is capable of giving timely forecast. There is no doubt that Meteorology Department of a country cannot prevent the blowing of winds or out breaking monsoon, but they are there to make forecasts at reasonable time in advance. In the tropics there are so many variables that determine the local weather thus; accurate forecasting is not an easy task. 

However, in countries such as India, Thailand and even Bangladesh detailed weather predictions are issued on hourly basis instead of giving too general and vague forecasting that even a layman can predict by checking the sky and weather pattern of the previous days. On the other hand, after the 25th November event and consequences aftermath, one could notice that the Meteorology Department is going for somewhat over-excited predictions scaring the masses more than what they should. Either ways it is problematic. 

Online access to satellite imaging, complex equipment and sophisticated software for modelling etc., will definitely improve the standard of prediction of a Meteorology Department; only if the relevant officers are clever and vigilant. Otherwise, even after another couple of decades, we will still hear... 


“probable thunder showers in Western and Sabaragamuwa provinces in the evening”. 

Networking with regional meteorological centres also plays a big role in weather forecasting in the present context. Local variations in the atmosphere provide important clues for determining future developments in the region. Thus, Meteorology Department should keep an ear on what other people say and imperatively take necessary actions when a warning is received; ignorance may simply cause lives of dozens overnight.

December is the month of choking haze in Malaysia. The forest fires in Indonesia cause breathing problems even in Kuala Lumpur. 

Climate change knows no political borders !!!!!!!!

Keep your footprint...Write a comment

***************

පොට පටලවාගත් “Free Education”

මිනි පෙටියක් කර තියාගත් සරසවි සිසුන් හතරදෙනෙක් වෝඩ් පෙදෙසෙන් හැරී විශ්ව විද්‍යාල ප්‍රතිපාදන කොමිසම දෙසට ඇදේ. ඒ පිටුපස ගිරිය පුප්පා කෑගසමින් යන පිරිස අතර මාද පෙරමුණේ සිටියේය. මේ ඇදෙන්නේ නිදහස් අධ්‍යාපනයේ මළගමයි. මිනීපෙට්ටිය නිදහස් අධ්‍යාපනය සංකේත වත් කරයි.

ඒ 87 වසරේ මුල් මාස කිහිපයයි. අපි සරසවියට ඇතුළු වී ඉතා ටික කලකි. පිටිපස්සෙන් දෙන උපදෙස් වලින් ඔබ්බට සිතන්න අපිට ශක්තියක් තිබුනේ නැත.  

වසර 25 කට පසු අදත් ඒ මළගම ඇදෙමින් පවතී. මා වියපත් වී ඇත. එහෙත් තාරුණ්‍ය තවමත් එතැනමය. ඒ සටන් පාඨ, මිනි පෙට්ටි, බැනර් සහ තාරුණ්‍යයේ සුමට නොවූ ජවය තවමත් එහෙමමය.  

ආවේගයෙන් තොරව සමබර ඇසකින් මේ ප්‍රශ්නය දෙස අපි මදක් බලමු. ඉංග්‍රීසියෙන් "free education" යනු නොමිළේ අධ්‍යාපනයයි. එය එසේ කීමට ලජ්ජා නිසාදෝ ලාංකිකයා එය "නිදහස් අධ්‍යාපනය" කියා වෙනස් කරගෙන ඇත. නිදහස් අධ්‍යාපනයට ඉංග්‍රීසි බසින් කියන්නේ "freedom of education" කියාය. ලංකාවේ සෑහෙන ප්‍රමාණයකට නොමිළේ අධ්‍යාපනය ඇත. එහෙත් ලංකාවේ නිදහස් අධ්‍යාපනයක් තිබේදැයි සොයා බැලීම සුදුසුය.  

නිදහස් අධ්‍යාපනය යනු කුමක්ද? 

"රටක ජීවත්වෙන සියලු දෙනාට බාධාවකින් තොරව අධ්‍යාපනය ලැබීමේ අවස්ථාව සැලසීම නිදහස් අධ්‍යාපනයයි". 

එක් එක් රටවල, එක් එක් යුගවල විවිධ සමාජ ස්ථරයන්ට අධ්‍යාපනය ලැබීමේ ඉඩකට සමාජීය, ආගමික හෝ දේශපාලන රාමු තුලින් අහුරා තිබුණි. 

සමහර ඉස්ලාමීය රටවල කාන්තාවගේ පාසල් අධ්‍යාපනයට තහංචි පනවා ඇත. මෙය තලේබාන් පාලන සමයේ ඇෆ්ගනිස්ථානය තුල තදින් පැවතුනි. 90 ට පෙර දකුණු අප්‍රිකාවේ කළු හම සහිත දරුවන් බොහොමයකට නීති මගින්ම අධ්‍යාපනය ලැබීමේ මං අහුරා තිබුණි. ඉන්දියාවේ කාලයක් කුලහීනයන්ට අධ්‍යාපනය ලැබීම සාමාජීය වශයෙන් තහනම් විය. මේ තත්වයට පිලියමක් ලෙස ඉන්දීය රජය කුලහීනයන්ට ලැබෙන විශ්ව විද්‍යාල කෝටාව විශාල වශයෙන් වැඩිකළේය. මෙහි ප්‍රතිපලයක් ලෙස කුලවතුන්ට ලැබෙන විශ්ව විද්‍යාල වරම් විශාල වශයෙන් කප්පාදු වූ අතර බිහාර් ආදී ප්‍රාන්ත වල මෙය විශාල සමාජ අර්බුදයක් කරා දිව ගියේය. එහෙත් 80-90 දශකවල ඉන්දියාවේ සීග්‍රයෙන් බිහිවූ පෞද්ගලික විශ්ව විද්‍යාල මෙම අසහනය සමනය කිරීමට සමත් විය. සමහර අප්‍රිකානු රටවල අදටත් මුදල් නොමැති දරුවන්ට ඉගෙනීමට ඉඩ ප්‍රස්ථාව නැත.  

ලංකාවේ නිදහස් අධ්‍යාපනයක් තිබේද? 

නුතන අධ්‍යාපන සංකල්පයන් එළිදැක්වුණ 19 වන සියවසේ මුල් සමයේ අපේ රටේ පාසල් අධ්‍යාපනය හිමිවුයේ බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයන්ගේ සහ සුපිරි පැලැන්තියේ  අතලොස්සක්  දරුවන්ටය. මෙය ක්‍රම ක්‍රමයෙන් අනෙක් සමාජීය ස්ථර දක්වා විහිදුන අතර නොමිලේ අධ්‍යාපනය දෙන රජයේ සහ මිෂනාරි පාසල්ද මුදලක් අයකර අධ්‍යාපනය ලබා දෙන පෞද්ගලික මෙන්ම රාජ්‍ය අංශයේ පාලනය යටතේ වූ පාසල්ද ක්‍රමයෙන් බිහිවිය. 50 දශකයේදී රජයේ පාසැල බොහොමයක් නොමිලේ අධ්‍යාපනය ලබා දෙන ආයතන බවට පත්වුණි. ඒ සමගම අලුතින් පෞද්ගලික විද්‍යාල කිහිපයක්ද ඇරඹුනේය. නොමිලේ අධ්‍යාපනය ලබා දෙන රාජකීය, ආනන්ද, නාලන්ද, විශාකා, දේවි බාලිකා වැනි පාසල් රාශියක් සුපිරි තලයට වර්ධනය වූ අතර සමහර පාසල් අසාර්ථක වී වැසී ගියේය. අදත් රජයේ සමහර පාසල් වැසෙමින් පවතී. ශාන්ත තෝමස්, ශාන්ත පීතර, ට්‍රිනිටි, ශාන්ත බ්‍රිජට්, මියුසියස් වැනි පෞද්ගලික අංශයේ මුදල් අයකරන පාසල්ද රටේ ඉතා ඉහල තලයකට නැගුනු අතර පෙම්බ්‍රොක් වැනි සමහර පාසල් අසාර්ථකවී වැසී ගියේය.

90 දශකයේදී හතු පිපෙන්නක් මෙන් රටේ ජාත්‍යන්තර පාසල් විවෘත වූ අතර ඉන් CIS, AIS, OIS වැනි පාසල් කිහිපයක් ජාත්‍යන්තරවද පිළිගැනීමකට ලක්විය. සමහර ඒවා අසාර්ථක වී වැසී ගියේය. අප රටේ නොයෙකුත් ආගමික පසුබිම් වලට අයත් පාසල්ද, අබාධිත දරුන්වන් සඳහා පාසල්ද ඇත. මේ අනුව සමාජයේ ඕනෑම තරාතිරමක දරුවෙකුට තමන්ට හැකි අයුරින් අධ්‍යාපනය ලැබීමේ ඉඩ ප්‍රස්ථාව ඇත. මෙය සැබෑ "නිදහස් අධ්‍යාපනයයි".  නමුත් එය "නොමිලේ අධ්‍යාපනය පමණක්" නොවන බව අප කාටත් පහසුවෙන් වැටහිය යුතුය. නොමිලේ අධ්‍යාපනය යනු නිදහස් අධ්‍යාපනයේ එක් වැදගත් අංගයක් පමණි. එම අංගය නොතිබුනා නම් මුදල් ගෙවාගත නොහැකි සමාජ පන්තියට අධ්‍යාපනය අහිමිවේ. එහෙත් "නොමිලේ  අධ්‍යාපනය පමණක්" නිසා මුදල් ගෙවාගත හැකි පන්තියට තමාට මුදල් ගෙවා ලබාගත හැකි  අධ්‍යාපන ඉඩකඩ ඇහිරෙයි නම් එය නිදහස්  අධ්‍යාපනය නොවේ. 

ලංකාවේ නොමිලේ  අධ්‍යාපනය  දෙන පාසල් ටික විතරක් තිබුනා නම් අද ඇතිවන තත්වය කුමක්දැයි වටහා ගන්න. මුදල් ගෙවා  අධ්‍යාපනය දෙන පාසල් වලින් බිහිවී රට කරවන තැනටම ගිය ඩී එස්, ඩඩ්ලි, එස්. ඩබ්. ආර්. ඩී, සිරිමාවෝ, චන්ද්‍රිකා ආදීන් ගැන සිතන්න.මෙම පාසල් වලින් බිහිවූ දක්ෂ ක්‍රීඩකයෝ, ව්‍යාපාරිකයෝ, කලා කරුවෝ  සහ යුද්ධයේදී දිවිදුන් රණ විරුවෝද බොහෝමයකි. ඒ නිදහස් අධ්‍යාපනයේ ඵලයන්ය.

අවාසනාවකට අප රටේ තෘතික අධ්‍යාපනය මෙම "නිදහස් අධ්‍යාපන" සංකල්පයෙන් බැහැරවී "නොමිලේ අධ්‍යාපනය" නම් තැනට තල්ලු විය. මෙහි අහිතකර ප්‍රතිපල රාශියක් අද අපි විඳිමින් සිටිමු. 

මුලින්ම අප අවබෝධ කරගත යුත්තේ, තෘතික මට්ටමේදී නොමිලේ අධ්‍යාපනය පමණක් යන සංකල්පය අද කියුබාව හැර ලොව කිසිම රටක නොමැති බවයි (මා දන්නා තරමින්). අවාසනාවකට ලංකාවේ එය ඇත්තේද නැත,  නැත්තේද නැත. මේ තත්වය තුල ජනතාව වඩා අසීරු තත්වයකට පත්ව ඇත. කියුබාවේ සරසවි අධ්‍යාපනය ලැබීමට සුදුසු අයුරින් ද්විතීක අධ්‍යාපනය අවසන්කරන සෑම දරුවෙකුටම ඒම අවස්ථාව හිමිවේ. එබැවින් පෞද්ගලික සරසවිවල අවශ්‍යතාවයක් නොදැනේ. එහෙත් ලංකාවේ සරසවියකට ඇතුල්වීමට හැකියාව ලැබෙන්නේ උසස් පෙළ විභාගය සමත්වන (එනම් සරසවි අධ්‍යාපනයට සුදුසුකම් ලබන) සිසුන්ගෙන් 15%-20% අතර ප්‍රමාණයකටය. ඉතිරි 80%-85%ට නොමිලේ දෙන සරසවි අධ්‍යාපනයත් නැත. මුදල් ගෙවා සරසවි අධ්‍යාපනය ලබන්නට ඉඩකඩද නැත. මේ කිනම් "නිදහස් අධ්‍යාපනයක්" ද?

මෙහිදී මා භාවිතා කරන පෞද්ගලික සරසවි යන යෙදුම එතරම් සුදුසු නොවේ. මන්ද බොහෝ රටවල රජය මගින් පාලනය වන සරසවිවලද අධ්‍යාපනය සඳහා යම් මුදලක් අයකරන බැවිනි. එහෙත් ලංකාවේ මුදල් අයකරන සරසවි සඳහාම පෞද්ගලික සරසවි යන්න යෙදීම සුලබ බැවින් මමද එය භාවිතා කරමි. 

ලංකාවේ පෞද්ගලික සරසවි මෙන්ම මුදල් අය කර අධ්‍යාපනය ලබා දෙන රජයේ සරසවිද, භාරකාර මණ්ඩලයක් (board of trustees) මගින් පාලනය වන මුදල් ගෙවා අධ්‍යාපනය ලබා ගන්නා සරසවිද (ලෝකයේ ඉහලම පෙලේ සරසවි සියල්ල මේ ගණයට වැටේ) කළඑලියට ඒම වැළකීමෙන් මැද මධ්‍යම පන්තියෙන් බිහිවන්න සිටි වියතුන් බොහොමයක් ද්විතික අධ්‍යාපනයෙන් එහා යාමට නොහැකිව අතරමන් විය. ලංකාවේ මේ නිදහස් අධ්‍යාපනය තිබුනා නම් මේ බොහෝ අයෙකුට උපාධිධාරීන් හෝ ආචාර්ය වරුන් වීමට තරම් මුදල් වැය කිරීමේ හැකියාවක් තිබුණි. එසේ වුයේ නම් ඍජු හා වක්‍ර රැකියා අවස්ථා රාශියක් බිහිවන්නට තිබුණි. 50,000 වන හොර දොස්තරලා වෙනුවට නියම දොස්තරලා රටේ සේවය කරන්නට තිබුණි. එහෙත් එය එසේ නොම විය. මන්ද තෘතික අධ්‍යාපනය තුල "නිදහස" නොතිබුන බැවිනි. 

අප රටේ සුපිරි ධනපති පන්තියට කවදාවත් ලංකාවේ විශ්වවිද්‍යාල වල අවශ්‍යතාවයක් නොවිය. ඔවුන්ගේ දරුවන් යුරෝපයේ (විශේෂයෙන් බ්‍රිතාන්‍යයේ) හෝ ඇමරිකාවේ සරසවි වල අධ්‍යාපනය හැදෑරිය. ඉහල මධ්‍යම පන්තිකයාද කෙසේ හෝ තම දරුවන් වෙන රටක උපාධියක් සඳහා පිටත් කර හැරියේය. මුලදී ඔවුන්ද යුරෝපීය සරසවි කෙරේ සිත යොමු කළ අතර පසුව, ඔස්ට්‍රේලියාව, නවසීලන්තය හරහා මැලේසියාව, තායිලන්තය  සිංගප්පුරුව වෙත ගමන් කළේය. 90 දශකයේදී පරණ සෝවියට් දේශයෙන් කැඩී ගිය බෝල්කන් රටවල්වල සරසවි ඔවුන් අතර ප්‍රචලිත විය. ඉන්දියාව කවදත් තරමක් හැකියාව ඇති මැද මධ්‍යම පන්තියේ දරුවන්ට සරසවි  වරම් ලැබීමේ මාර්ගයක් විය. අද ඊටත් වඩා ජනප්‍රිය බංගලාදේශයේ සරසවිය. මේවන විට ලංකාවේ සිටින  ධනවත්  වෛද්‍යවරු සැහෙන දෙනෙකුගේ දරුවෝ බංගලාදේශයේ හා ලැට්වියාවේ සරසවි වල වෛද්‍ය විද්‍යාව හදාරති.  

ලංකාවෙන් මැලේසියාවේ සරසවි වලට පමණක් සිසුන්ගෙන් ලැබෙන අදායම දල වශයෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 10 කට අධිකය. මුළු ලෝකයේම සරසවි වල ඉගෙනුම හදාරන අපේ දරුවන් නිසා රටෙන් ඉවතට ඇදෙන මුදල ඔබට සිත ගත හැක. 

2001-2003 වකවානුව තුල නව ප්‍රවනතාවයක් වුයේ විදේශ සරසවි වලට අනුයුක්ත ශාකා සරසවි ලංකාවේ පිහිටුවීමයි. මෙය මැද මධ්‍යම පන්තියට මහත් අස්වැසිල්ලක් විය. වසර 2 හෝ තුනක් ලංකාවේ ඉගෙනීම කර අවසාන වසර හෝ වසර කිහිපය සඳහා වෙන රටකට යාම මෙහිදී සිදුවිය. මුළු උපාධියම වෙන රටක කරනවාට වඩා මෙහිදී දැරිය යුතු වියදම සැහෙන්න අඩුය. කෙසේ නමුත් මෙම ක්‍රමයේදීද වැඩි මුදලක් අපේ රටෙන් ඉවතට ඇදෙයි. 

පෞද්ගලික සරසවි නොතිබුණා කියා අපේ රටේ නොමිලේ අධ්‍යාපනය දෙන සරසවි දියුණුවී තිබේද? 

ප්‍රථමික හා ද්විතීක අධ්‍යාපන ස්ථර වලදී අඩුපාඩුකම් මධ්‍යයේ වුවද අපේ පාසල් පද්ධතිය ලොව බොහෝ රටවල ඉහල ඇගයීමකට ලක්වේ. මෙය රජයේ මෙන්ම පෞද්ගලික පාසල්වලටද එකසේ පොදුය. මා කලින් සදහන් කල ආකාරයට වසර විස්සකට අඩු කාලයකදී බිහිවූ ජාත්‍යන්තර පාසල් කිහිපයක් ම බ්‍රිතාන්‍යයේ පවා හොඳ ඇගයීමකට ලක් වෙමින් පවතී. එහෙත් නොමිලේ අධ්‍යාපනය පමණක් වූ අපේ සරසවි බොහෝ ශේර්නිගත කිරීම් වල ඉතා පහල මට්ටමක පවතී. ජාත්‍යන්තර ශ්‍රේණිගත කිරීම් කිහිපයක අපේ සරසවි 2000-3000 අතර අංකනයක් ලබා ගනී. ලොව ඉතා දිළිඳු රටවල් වන බංගලාදේශයේ හා සිම්බාබ්වේහි සරසවි පවා අපට ඉදිරියෙන් සිටිතී. 

පර්යේෂකයන්ගේ වර්ගීකරණය (H-අංකනය) අනුව ගත්තත් අපේ ජේෂ්ඨ මහාචාර්යවරුන් පවා ඉතා පහල අංකනයක හෝ අංකනයක් නොමැති තත්වයකට පත්ව ඇත. මෙය අපේ රටෙන් බිහිවන විද්වතුන්ගේ හැකියාවේ අඩුවක් ලෙස මා නොදකින්නේ 90 මුල් හා මැද භාගයේ ප්‍රථම උපාධිය අපේ සරසවි වලින් ලබාගෙන ඇමරිකාවට ගිය සමහරුන් මේ වනවිට H-අංකනය 20 ද ඉක්මවා ඇති බැවිනි (මෙය ඉතා ඉහල අගයකි). මෙම තත්වය තේරුම් ගැනීමට මම පහත උදාහරණය ඉදිරිපත් කරමි.

දශක ගණනාවක සිට පවත එන ලංකාවේ සරසවි වල ඉංජිනේරු පීඨ බොහෝ ජාත්‍යන්තර ශ්‍රේණිගත කිරීම් වලට ඇතුලත්වන්නේද නැත (2000 න් හෝ 3000 න් පහල බැවින්). වසර 1997 දී ආරම්ඹ කළ මා සේවය කරන මැලේසියාවේ පුත්‍රා සරසවියේ ඉංජිනේරු පීඨය මේවනවිට ජාත්‍යන්තර ශේණිගත කිරීම් වල 247 ස්ථානයේ පසුවේ. මෙය රජයේ සරසවියකි. එහෙත් ඉගෙනීම සඳහා සිසුන් මුදල් ගෙවිය යුතුය. මෙහි පශ්චාත් උපාධි හදාරන 75% වැඩි පිරිසක් විදේශීය සිසු සිසුවියෝ වෙති. මුදල් ගෙවා අධ්‍යාපනය ලබන සිසුවෝ හැමවිටම තමා ගෙවන මුදලට සරිලන තත්වයක තම සරසවිය තිබෙනවාදැයි සොයති. මෙහිදී සියලු සිසුන් සරසවියේ ශ්‍රේණිගත අංකනයත් පශ්චාත් උපාධි අපේක්ෂකයෙක් නම් සිය පර්යේෂණ මහාචාර්යවරයාගේ H-අංකනයත් සොයා බැලීමට උත්සුක වෙති. මේ නිසා හැකි ඉක්මනින් සිය අංකනයන් ඉහලට ගෙන ඒමට බලධාරීන්ද කථිකාචාර්ය වරුන්ද නිබඳ උත්සහ දරති.  අපේ සරසවි වලට මේ සඳහා අවශ්‍යතාවයක් නැත. මන්ද උසස්පෙළ සමත්ව සරසවි වරම් ලබන සිසුන්ට වෙන විකල්පයක් නොමැති බැවිනි.  ඉතා කුඩා රටවල් වන සිංගප්පුරුවෙත්, හොංකොං හිත් විශ්වවිද්‍යාල අද ලෝකයේ ඉහලම තලයේ පසුවනු දකින විට දීර්ග කාලීන අධ්‍යාපන පද්ධතියක් ඇති ලංකාවේ සරසවි වල තත්වය ගැන ඇතිවන්නේ සංවේගයකි.  

තත්වය එසේ නම් පෞද්ගලික සරසවි විරෝධයේ හරය කුමක්ද? 

පෞද්ගලික සරසවි විවුර්ත කිරීමෙන් අපේ දැනට සරසවි වරම් ලබන සිසු ප්‍රමාණයේ වර්ධනයක් මිස අඩුවීමක් නොවේ. මෙය රටට යහපත් වාතාවරණයකි. 

පෞද්ගලික සරසවිවල ප්‍රමිතිය පාලනය කිරීම සඳහා රජය මැදිහත් විය යුතුය. කෙසේ වුවත් මෙම සරසවි වලට නිරතුරු තම ප්‍රමිතිය ඉහලට ගෙන ඒමට සිදුවේ. නොඑසේ නම් ටික කලකින් ඔවුන් ගේ පැවැත්ම නිම වනු ඇත. ඔවුන්ට සෑම විටම අනෙකුත් සරසවි සමග තරඟයක් දීමට සිදුවේ. මේ නිසා ඉහල H-අංකනයක් ඇති කථිකාචාර්ය වරුන් බදවා ගැනීමටත් සිටින අයගේ අංකනය වැඩි කරගන්නා ලෙස ඔවුන් ධෛර්යමත් කිරීමටත් (වැඩිවන අංකනය සඳහා ගෙවීමක් හෝ වර ප්‍රදානයක් කිරීමෙන්) මෙම සරසවි බලධාරීන්ට නිරතුරුව සිදුවේ. සරසවියේ ශ්‍රේණිගත වීම සඳහා වඩාත්ම බලපෑමක් සිදුවන්නේ අධ්‍යයන කාර්ය මණ්ඩලය මගිනි. 

මේවන විට ඇමෙරිකාවේ හා කැනඩාවේ පදිංචිව සිටි ඉන්දියානුවන් විශාල සංඛ්‍යාවක් දිනපතා සිය රටට එමින් පවතී. මෙය ඉන්දියාවේ ඇතිවී  තිබෙන ආර්ථික ප්‍රබෝධයත් ඇමෙරිකාව ආදී රටවල ඇතිව තිබෙන ආර්ථික අර්බුදයත් නිසාවෙනි. අප මේ තත්වය දෙස සැලකිල්ලෙන් බැලිය යුතුය. රට තුල අධ්‍යාපන ප්‍රබෝධයක් ඇතිවේ නම් ඇමෙරිකාවේ සහ අනෙකුත් දියුණු රටවල සරසවි බබළවන අපේ වියතුන්ද මෙරටට නැවත ගෙන්වා ගැනීමට නොහැකි නොවනු ඇත.  

මා දකින ලෙස මෙහිදී සිදුවිය හැක්කේ පෞද්ගලික විශ්ව විද්‍යාලවල ප්‍රමිතිය පහල මට්ටමක තිබීම නොව එය කෙටි කලකින්ම රජයේ සරසවි අභිබවා ඉහලට යාමයි. මෙය පැහැදිලි කිරීමට මම අද පවතින ද්විතික අධ්‍යාපනයෙන් උදාහරණයක් ගනිමි. 

සමීක්ෂණයක් කළහොත්, මේ වනවිට රාජකීය විදුහලෙන් අස්වී CISසහ AIS ජාත්‍යන්තර පාසල් වලට පමණක් ඇතුළුවන සිසුන් ගණන සැහෙන්න ප්‍රමාණයක් බව පෙනෙනු ඇත. මේ තත්වයට හේතුව රාජකීය විදුහලේ අධ්‍යාපන තත්වය බාලවීම නොවේ. ඒම පාසලේ අධ්‍යාපන මට්ටම පෙර දිනටත් වඩා වැඩිවී ඇති බව මගේ හැඟීමයි. නමුත් සිදුවී ඇත්තේ මෙම ජාත්‍යන්තර පාසල් ඉතා ඉහල ප්‍රගතියක් සීග්‍රයෙන් අත්පත් කරගැනීමයි. මෙය මා දකින ආකාරයට අධ්‍යාපනයේ ඇතිවී තිබෙන හොඳ සෞඛ්‍ය සම්පන්න තත්වයකි. දැන් කලයුත්තේ රාජකීය විදුහලේ ප්‍රගතිය වැඩි දියුණු කිරීමද නැතිනම් ජාත්‍යන්තර පාසල් වසා දැමීමද යන්න ඔබ කල්පනා කර බලන්න.

  

ලෝක ශ්‍රේණිගත කිරීම්වල හෝ ආසියානු ශ්‍රේණිගත කිරීම්වල ඉහලම ඇති සරසවි 100 දෙස බලන්න. ඉන් එකක්වත් නොමිලේ අධ්‍යාපනය දෙන සරසවි නොවේ. දකුණු ආසියාවේ ශ්‍රේණිගත කිරීම් වල ඇති මුල් සරසවි 7 ම මුදල් අයකර අධ්‍යාපනය ලබාදෙන ඉන්දියාවේ සරසවිය. මුදල් අයකර අධ්‍යාපනය ලබාදෙන සරසවි වල ප්‍රමිතිය පාලනය කල නොහැකි නම් මේ තත්වය ඇතිවුයේ කෙසේදැයි කල්පනා කර බලන්න. 

රජයේ සරසවි වල සිටින සාර්ථක කථිකාචාර්යවරු එයින් ඉවත් වී මෙම පෞද්ගලික සරසවි වලට එක්වෙතැයි යන තර්කයද මා පිළිගන්නේ නැත. ඔවුන් එසේ එක්වෙයි නම් එසේ වන්නේ ඔවුන්ගේ සේවයට සරිලන වැටුපක් පෞද්ගලික සරසවි වලින් ගෙවන බැවිනි. මේ සඳහා පිළියම පෞද්ගලික සරසවි තහනම් කිරීමද? අපේ කලාපයේ ඉන්දියාව, බංගලාදේශය, පකිස්ථානය වැනි අනෙකුත් රටවල්වල නොමිලේ තෘතික අධ්‍යාපනය දෙන රජයේ සරසවිද, මුදලට අධ්‍යාපනය දෙන රජයේ මෙන්ම පෞද්ගලික සරසවිද ඇත. මේ රටවල සිදු නොවන දෙයක් ලංකාවේ පමණක් සිදුවිය හැකිද. අනෙක් අතට වෛද්‍ය වුර්තිය සලකන්න. අද ඉතා ඉහල තත්වයේ පෞද්ගලික රෝහල් ගණනාවක් ලංකාවේ ඇත. මේ නිසා රජයේ රෝහල්වල සේවය කරන හොඳ වෛද්‍යවරු එයින් ඉවත් වී පෞද්ගලික රෝහල්වල සේවයට  යන්නේ නැත. ඔවුන් බොහෝවිට රජයේ රෝහලේ මෙන්ම පෞද්ගලික රෝහලේද සේවය කරයි. සිදුවන්නේ වෛද්‍යවරයාගේ සේවය රජයේ රෝහලටත් පෞද්ගලික රෝහලටත් දෙකටම ලැබීමයි. අන්තිමට සිදුවී ඇත්තේ රටේ සිටින වෛද්‍ය වරයාගේ සේවය උපරිම අයුරින් රටට ලැබීමයි. සිදුවිය යුත්තේ මෙයද නැත්නම් සියලු පෞද්ගලික රෝහල් වසා දැමීමද?

පෞද්ගලික සරසවි විවුර්ත කිරීමේදී ගතයුතු ක්‍රියාමාර්ග පිළිබඳවද අදාළ පාර්ශව දැනුවත් විය යුතුය. ප්‍රයෝගික පුහුණුව සඳහා ශික්ෂණ රෝහලක් නොමැතිව අරඹන වෛද්‍ය විද්‍යාලයක් අසාර්ථක වන බව නොකිවමනාය. ලෝකයේ සාර්ථක වෛද්‍ය විද්‍යාල සියල්ලටම පහේ තමාගේම වූ ශික්ෂණ රෝහලක් ඇත. ඒම රෝහල් බොහෝ විට තත්වයෙන් උසස් බැවින් තමා සිසු අධ්‍යාපනයට උදව් විය යුතු බව දැන ගත්තත් බොහෝ රෝගීන් ඒම රෝහල් වෙත පැමිණේ. ඇමරිකාවේ බොහෝ වෛද්‍ය විද්‍යාල වල වැඩිම ආදායමක් ලැබෙන්නේ සිසුන්ගෙන් නොව ශික්ෂණ රෝහලෙනි. වෛද්‍ය විද්‍යාලය සමගම ශික්ෂණ රෝහලක් ඇති කිරීමෙන් සිසුන්ට මෙන්ම රටටද වන්නේ යහපතකි. 

ලංකාවේ නිදහස් අධ්‍යාපනය තෘතික මට්ටමේදී ස්ථාපිත කිරීමට නම් ගත යුතු ක්‍රියා මාර්ග දෙකකි. ඉන් පළමුවැන්න නම් සුදුසුකම් ලබන සියලුම සිසුනට නොමිලේ සරසවි අධ්‍යාපනය ලබා දීමයි. දෙවැන්න සරසවි වරම් නොලබන සිසුන්ගෙන් යම් කොටසකට හෝ උපාධියක්  ලැබීමට හැකිවන අයුරින් පෞද්ගලික සරසවි ඇති කිරීමයි. රජය හෝ වෙනයම් ආයතන වලින්  මෙම සරසවි සඳහා සිසුන්ට පුර්ණ සහ පාර්ශ්වික ශිෂ්‍යත්ව ලබා දීම මගින් සරසවි වරම් ලබන සිසුන් ගණන තව වැඩිකළ හැක.

මිලියන 11 ක් ජනගහනය සහිත කියුබාවේ සරසවි ධාරිතාව ලංකාවේ මෙන් 5 ගුණයකට ආසන්නය. එසේනම් මිලියන 21 ක ජනගහනයක් සිටින ලංකාවේ සරසවි සුදුසුකම් ලබන සිසුන් සියල්ලටම උපාධිය ලබාගැනීමේ අවස්ථාව නොමිලේ ලබාදීමට අපි තව කොපමණ දුර යා යුතුදැයි ඔබට සිතා ගත හැක. ප්‍රයෝගිකව මෙය කළ නොහැක්කකි. කළ හැකිනම් ඊට කලින් කලයුතු දේ තව බොහොම ඇත. සරසවි අධ්‍යාපනයට සුදුසුකම් ලබා එයට වරම් නොලැබෙන සිසුන්ගෙන් කොටසකට හෝ අවස්ථාවක් ලබා දීමට නම් පෞද්ගලික සරසවි හැරෙන්නට අපිට වෙන විසඳුමක් නැත.

"නිදහස් අධ්‍යාපනය රැකගනිව්" යන්න පසුගිය වසර තිහක පමණ කාලයක පටන් අද දක්වා හොඳ සටන් පාඨයකි. සටන් පාඨ වලින් රටක් දියුණු කළ හැකිනම් අද ලංකාව ලෝකයේ දියුණුම රටවලින් එකක් විය යුතුය.

මෙහිදී අප සැලකිය යුතු කරුණ නම් තෘතික මට්ටමේදී අපේ රටේ කිසිදිනක නිදහස් අධ්‍යාපනයක් නොතිබුණ බවයි. නැවතත් මා අවධාරණය කරන්නේ සරසවි අධ්‍යාපනයට සුදුසුකම් ලබන සිසුන්ගෙන් 85% ට පමණ සරසවි යාමට නොහැකි නම් එහි නිදහස් අධ්‍යාපනයක් නොමැති බවයි. 

"නිදහස් අධ්‍යාපනය" ලෙස නම් කළ මිනි පෙට්ටිය ඔසවාගෙන යන දරුවන්ට මම මෙසේ කියමි. ඔබේ සටන "නොමිලේ අධ්‍යාපනය පමණක්" ලෙස වෙනස් කළහොත් ඔබට ඔබ යන ගමනට යම් හරයක් එකතු කළ හැක. එහෙත් ඉන් රටට ප්‍රයෝගික සුගතියක් වෙත් දැයි ඔබ කල්පනා කර බලන්න. 

නොඑසේ නම් ඔබ ඇත්තටම ඔසවාගෙන යන්නේ "නිදහස් අධ්‍යාපනයේ තිඹිරිගෙයිහිම මළගම" බව ඔබ තේරුම් ගන්න.