මානව ශිෂ්ඨාචාරයේ එක් ලක්ෂයක් පසු කරන තෙක් පුර්ණ ළමා අධ්‍යාපනය සිදුවූයේ අවට පරිසරය හා අනුබද්ධවය. දරුවා ලෝකය පිළිබඳව ඉගෙන ගත්තේ ගහකොළ, සතා සිව්පාවා මෙන්ම නිවැසි සහ අසල්වාසී නෑදෑ හිත මිතුරන් ආශ්‍රිතවය. මේ දරුවා පරිසරයෙන් ඉවත්කර පංති කාමරයකට ගාල් කර තවමත් ගතව ඇත්තේ මුළු මානව ඉතිහාසයෙන් 0.5% ටත් වඩා අඩු කාලයකි.
දරුවා කැලේ කොලේ පරිසරයෙන් ඉවත් කර පංති කාමරයක ගාල් කිරීම පහසු කර්තව්‍යයක් නොවීය. මේ නිසා යුරෝපයේ නම් 18 වන ශතවර්ෂයේ පමණද ලංකාවේ නම් විසිවෙනි ශතවර්ෂයේ මුල් භාගය වන විටද වේවැල හෝ කෝටුව ගුරුවරයාගෙන් වෙන් කල නොහැකි ආම්පන්නයක් විය. එය එම යුගයේ අවශ්‍යතාවයකි. ශාරීරික දඬුවම්වල අරමුණ වුයේ කැලේ කොළේ ඇලේ දොළේ අධ්‍යාපනය ලැබූ නොහික්මුණු "නරක දරුවා", බිත්ති හතරකට කොටුවූ, සපත්තු සෙරෙප්පු දමා, යුනිෆෝර්ම් එක ඇඳ, පිළිවෙලකට කොණ්ඩය පීරු "හොඳ දරුවකු" කිරීමය. මේ යුගයේදී බොහෝ දරුවන් පාසැල "වධකාගාරයක්" ලෙස දකින්නට ඇතැයි මට සිතෙයි.
1960 දශකය වන විට යුරෝපයේ, "පාසැල" සහ "හොඳ දරුවා" ලෙස අර්ථ දැක්වූ සංකල්ප සමාජයේ ස්ථාපිත වී තිබුණි. මේ නිසා තව දුරටත් කෝටුවේ කාර්යභාරය අවශ්‍ය නොවීය. මේ නිසා දරුවන්ට ශාරීරික දඬුවම් දීම වියැකී ගොස් අවසානයේ එය නොකළ යුතු දෙයක් ලෙස නීතියෙන් තහවුරු විය. නමුත් ශාරීරික හෝමෝන ක්‍රියාකාරිත්වය මෙන්ම නිවාස-සමාජ පසුබිමෙහි අඩුපාඩු නිසාද පාසැල් සිසු සිසුවියන් මානව සමාජය අර්ථ දක්වා ගත් "හොඳ දරුවා" සම්මතයෙන් ඉවත්වීමේ ප්‍රවණතාවයක් විය.
මෙහිදී දරුවන් යහමගට ගන්නා ආකාරය පිළිබඳව කථිකාවත් ගණනාවක් මෙම රටවල ඇතිවිය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ළමා මනෝවිද්‍යාව (child psychology), අධ්‍යාපන විද්‍යා (pedagogical sciences), චර්යාත්මක විද්‍යාව (behavioural science) ආදී සමාජ විද්‍යා අංශ ගණනාවක් වැඩි දියුණු විය. දරුවෙකුට කිසිඳු ආකාරයක ශාරීරික හෝ මානසික අතවරයක් නොකර ඔවුන්ගේ සමාජ හිතකර නොවූ පැවතුම් වෙනස් කල හැකි ක්‍රමවේද ගණනාවක් මේ අධ්‍යයන තුලින් ඉදිරිපත්වන්නට විය. එය වර්තමානයේ පවා සිදුවන අනවරත ක්‍රියාවලියකි. මේ ක්‍රමවේදයන් පිළිබඳව ගුරුවරුන් දෙමාපියන් මෙන්ම දරුවන්ද දැනුවත් කිරීමට එම රටවල සමාජ පද්ධති උත්සුක වෙයි.
අවාසනාවකට ලංකාව මෙම කතිකාවතෙහි කොටසක් බවට පත්වුයේ නැත. ඒ වෙනුවට 70, 80 දශක වන විට ලංකාවේ ගුරු වෘත්තියේ අයහපත් වෙනස්කම් ගණනාවක් සිදුවන්න විය. මේ කාලයේදී ලංකාවේ වේගයෙන්ම දේශපාලනීකරණය වූ අංශය ගුරු වෘත්තියයි. පාලක පන්තියේ දේශපාලනයට වඩා වෙනස් මත දැරූ ගුරුවරුන් බොහෝ දෙනෙකු දඬුවම් මාරු ලැබීය. සමහරෙක් තම වෘත්තීය මට්ටමෙන් පහලට ඇද දැමුණි. "දඬුවම් මාරු" යන වදනින්ම අර්ථ දැක්වෙන්නේ ලංකාවේ රැකියාවට නොසුදුසු (පත්වීම දඬුවමක් බවට පත්වෙන) පාසැල් ඇති බවයි. ගුරුවරයාට නුසුදුසු පාසලක් දරුවෙකුට සුදුසු වන්නේ කෙසේදැයි මෙහිදී අපට ගැටළුවක් මතුවෙයි.
ක්‍රමයෙන් පාසැල් ගුරුවරුන් අමතර රැකියාවක් ලෙස ටියුෂන් පංති පැවැත්වීම කරා යොමු වන්න විය. මේ නිසා ගුරුවරුන්ට කාලය පිලිබඳ ගැටළු මෙන්ම පන්තියක සිටින ළමුන් සියලු දෙනාටම සමානත්වයෙන් සැලකීමේ ගැටළුද මතුවිය. සැලකිය යුතු අඩු මට්ටමක වූ ගුරු වැටුප ගුරුවරුන් ආර්ථික පීඩනයකට පත් කළහ. මෙය සමහර ගුරුවරුන්ට පවුල් ආරවුල් ඇතිවන තත්වයක් දක්වා වර්ධනය විය. මේ සියළු අවුල් මැද ගුරුවරයාගේ මානසිකත්වය පිරිහෙන්න විය.
මෙතෙක් පැවති කිසිඳු රජයක් ගුරු අධ්‍යාපනය, ගුරු-සිසු මානසික සෞඛ්‍යය, අධ්‍යාපන මනෝවිද්‍යාව ආදී නුතන පාසැල් අධ්‍යාපනයේ මූලික අංග පිළිබඳව පවා වැඩි අවධානයක් යොමු කලේ නැත. මා FB එකේ දැමූ පෝස්ට් එකට පළවූ සමහර අදහස්වලින් පෙනෙන්නේ ගුරුවරුන් තුල පවා ළමයෙක් යහමගට ගැනීමේ ක්‍රමවේද පිළිබඳව ඇති දැනුම ඉතා අඩු බවයි. මෙය එම ගුරුවරුන්ගේ වරදක් නොවෙයි. ඉන් ගම්‍ය වන්නේ ඔවුන්ට ඒ පිළිබඳව ලබා දී ඇති කුසලතා, අවබෝධය සහ පුහුණුවේ රික්තයයි.
මම පසුගිය වසර තුනක පමණ කාලයක් තුල මගේ පාසැල් ජීවිතයේදී (මගේ මෙන්ම මගේ මිතුරන්ගේ) සහ මගේ දරුවන් ලංකාවේ පාසැල් ගිය කාලය තුලදී අත්දුටු සිදුවීම් ගණනාවක් එකින් එක මනෝ විද්‍යාත්මක පසුබිමක් තුල විග්‍රහ කලෙමි. මගේ දරුවන් මෙන්ම මා දන්නා වෙනත් දරුවන් විදේශ රටවලදී ලද චමත්කාරජනක පාසල් අධ්‍යාපනික අත්දැකීම්ද මේ අධ්‍යනයට ඇතුලත් කලෙමි. මෙහි ප්‍රතිඵලය පොතක් ලෙස නිකුත් කල යුතුව ඇත. එහි කෙටි සාරාංශය නම් ලංකාවේ මුළු පාසැල් පද්ධතියම පමණක් නොව ගුරු-දෙගුරු-සිසු මනසද පුර්ණ යාවත්කිරිමකට ලක් කල යුතු බවයි.
අපට 1920 ගණන් වල සිට 2020 ගණන් වලට සියවසක් දුර පිම්මක් පැනීමට සිදුවී ඇත.
